Elkarrekin sortzen konektore komunitarioaren figurari buruz: ALCk gai horretan espezializatutako eragileekin saio bat egin du Bilbon
ALCk lan eta baterako sorkuntza jardunaldi bat egin du Euskadiko eskualdeetako eragileekin konektore komunitarioaren figuraren inguruan, Matia Fundazioa, Argia Fundazioa, SSI Taldea, Gaude Elkartea, Osakidetza - Uribe Kostako osasun saila, EDE Fundazioa, Bizkaia Gara, Adinberri eta Doble Sonrisa Fundaziotik iritsita.
Azken bi urteetan, ALCk rol horren baterako sorkuntzan parte hartu du, Mi casa: Una vida en comunidad proiektuaren barruan. Ekimen hau Gizarte Gaietako Ministerioak eta Agenda 2030ek 2023ko urtarriletik bultzatutako desinstituzionalizazioko esperimentazio-proiektuen sarean kokatzen da. Esperimentazio-prozesuaren zati gisa, ALCk rol komunitario berriak elkarrekin sortzeko prozesua gidatzen du, desinstituzionalizazio-erronkei eta horien prebentzioari heldu ahal izateko.
Bilboko baterako sorkuntza-saioaren helburua Mi Casa proiektuaren esparruan entzute- eta esperimentazio-prozesuan lortutako funtsezko ideia nagusiak eragile espezializatuekin kontrastatzea izan zen. Euskadin zainketen arloan dagoeneko bultzatzen ari diren irtenbide berritzaileetatik abiatuta, parte-hartzaileek hausnartu zuten nola lurreratu funtsezko elementuak tokiko testuingurura eta nola osatu ALCk eta Plena Inclusión elkarteak egindako analisia. Saio honetan eszenatoki eta erreferentzien aniztasuna partekatu ahal izan zen, erronka konplexuei heltzeko rol komunitario berriei buruzko ikaskuntza-espazio bateratu bat sortuz.
Komunitate-rol berriei buruzko azterketa narratiboa
Mi casa: una vida en comunidad proiektuaren esparruan, ALCk estatu espainiarreko 6 lurraldetako konektore komunitarioa lagundu du, eta bertan tresna ugari probatu dira mapaketa eta entzute komunitarioaren bidez.
Prozesu horri esker, interpretazio kolektiboko lankidetza-espazioetan kontrastatu eta baliozkotu diren figurari buruzko hasierako 1000 pertzepzio baino gehiago identifikatu ahal izan dira.
Prozesu horretan guztian, figurarentzako aukera ugari zabaldu dira, eta horrek gizarteratzeko aldaketa-eragile gisa duen garrantzia islatzen du. Hasierako etapa horietan, funtsezko lau ideia sortu dira, lankidetza bateratuaren eta lurralde-ebaluazioaren bidez:
- Prozesua bera baloratu behar da, ez ekintzak bakarrik. Eta kontuan izan behar da aldaketa kulturalak epe luzera gertatzen direla.
- Komunitate-konektoreak funtzio eta rol batzuk betetzen ditu, aisialdiko gida izatetik haratago doazenak.
- Komunitatearen garapenak konektorearen irudia gainditzen du.
- Sektorean aldaketarekiko erresistentzia dago.
Lau patroi horiek identifikatuta, saioaren helburua narratiba horien ezaugarriak taldean aztertzea eta eztabaidatzea zen. Eta, hortik aurrera, irudi hori tokiko testuinguruan elkarrekin sortzeko prozesu batean lan egitea.
Profilei buruzko azterketa bateratua
Hona hemen eragile espezializatuek saioan zehar adierazi zituzten gaietako batzuk:
Interkonexioen garrantzia
Konektore komunitarioaren rolak sor dezakeen eragina zalantzan jartzen da batzuetan. Eta ezinbestekoa da profil hori komunitatean integratuta egotea. Auzo eta leku bakoitza desberdina da eta errealitate jakin bat du. Komunitatea ere ireki egin behar da rol berri horiek hartzeko eta integratzeko: "Komunitate osoari begiratzen diogu, komunitatea jendea hartzeko prest ez badago, zaila da".
Eragile batzuek ezinbestekotzat jotzen dute pertsonak aldez aurretik lotura izatea esku-hartzea egiten den komunitatearekin. Nolanahi ere, lokailua integratzeko prozesuari laguntzeko tresnak eta erremintak erraztu eta eskura jarri behar dituzte toki-erakundeek.
Euskadin rol hori betetzen ari diren eragileek adierazi zuten garrantzitsua dela bultzatzen ari diren esku-hartzeetarako jarraipen-sistema eraginkor bat diseinatzea: "Komunitatea ez da denboran zehar sostengatzen. Zuk botere bat ematen badiezu ere, jarraipena egin behar da. Une bakoitzeko intentsitatearen araberakoa izango da, baina eman egin behar da ".
Erakundeen rola
Erakundeek izan behar dute erkidegoko konektorearen figuraren bermatzaile nagusiak: "Figura hori, sinesteaz gain, administrazioarekin landu behar da, prozesuak beste modu batean planteatu behar direlako".
Proiektuak kudeatzeko, finantzatzeko eta ebaluatzeko moduak nabarmen mugatzen du sektore publikoaren esperimentazio-gaitasuna. Horregatik, azkar aldatzen diren ingurune konplexuak neurtzeko, ulertzeko eta horietara egokitzeko tresna berriak barneratzen dituzten estrategiak behar dira. "Inpaktua neurtzea konplexua da, baina erabiltzailearen pertzepzioa ezinbestekoa da. Eta sortzen ari diren sareei dagokienez erakundeek egiten duten balorazioa ere garrantzitsua da ".
Rolaren funtsezko funtzioak: baliabide-konektore hutsetik haratago
Konektorea "baliabide-konektore" huts bat gainditzen duen figura gisa hautematen hasten da. Figura komunitario berriek funtsezko zeregina betetzen dute komunitatea indartzeko eta garatzeko, desinstituzionalizazioaren, osasun mentalaren edo zahartzearen gai zehatzetatik haratago doana.
Horretan diharduten profesionalek jakitun izan behar dute sortzen duten balioaz. Asegabetasuna kudeatu behar da, ziurgabetasuna nagusi den testuinguru batean aldaketa nabariak sortu ezin direlako: "Epe laburrerako erantzunen zain gaude, baina aldaketa hori oso epe luzekoa da. Lokailu komunitarioentzat hau konplikatua eta frustragarria da ".
Eztabaida dago figura hori lehendik dagoen profil profesional baten gainean eraiki behar ote den (hala nola, erizain komunitarioak, tokiko monitoreak edo dinamizatzaileak), edo hutsetik batera sortzeko aukera bat ote den: "Interesgarria iruditzen zaigu osasun-arloan bizi dugun egoera jasanezinaren aukera aprobetxatzen saiatzea".
Malgutasuna rolaren funtsezko ezaugarrietako bat da: "Konektore komunitarioak kalean egon eta dedikazio osoa izan behar du".
Ondorioak
Saioan lortutako informazioari esker, ALCk baliozkotu egin zuen entzumen- eta esperimentazio-fasean jasotako informazioa:
- Erronka askok (gaixotasun aurreratua eta nahi gabeko bakardadea, bizitzaren amaierako zainketak, zerbitzu jakin batzuen desinstituzionalizazioa) ez dute erraz erantzuten osasun-zerbitzuen aldetik, eta, beraz, gainerako sektoreen, gizarte-eremuen eta komunitate osoaren laguntzak garrantzi handia hartzen du.
- Rol komunitario berriak funtsezko pieza dira instituzioek, enpresek eta erakundeek zainketen arloan bultzatzen dituzten ekimenen arteko lotura handiagoa bermatzeko.
- Rol horien balio erantsia gaitasun berriak sustatzea da, komunitate jakin baten pertzepzioen eta garatzen ari diren estrategia eta esku-hartzeen artean etengabeko lotura dagoela bermatzeko.
- Gizarte-portaerak eta pertzepzioak erakutsiko dizkigun informazio kualitatiboa biltzeko orduan oso zailtasun garrantzitsua identifikatu du. Oro har, zailtasunak daude gizarte-dinamikak sakonki ulertzeko eta dinamika horietan elkarreragiteko. Hori dela eta, adostu da hurrengo urratsetan sakonduko dela lurralde bateko ahots-aniztasuna entzuteko dauden tresnak behatzen eta komunitatearen pertzepzioekin lotuta dauden aldaketa- eta gizarte-berrikuntzako azpiegiturak eraikitzen lan egin ahal izateko.
