Categoría Ezagutza
ALCk Berrikuntza Digitalari eta Nazioarteko Lankidetzari buruzko hitzaldia moderatu du Palau Macayan
Atzo, 2025eko urriaren 8an, Bartzelonako Palau Macayan "¿Puede la innovación digital estimular una cooperación al desarrollo más transformadora? Tecnologías emergentes para responder a desafíos complejos" izeneko hitzaldia egin zen, “la Caixa” Fundazioak eta UNESCOk antolatuta, Work4Progress programaren urteko kongresuaren esparruan.
Bilkurak esparru publiko, pribatu eta akademikoko ordezkariak bildu zituen, sortzen ari diren teknologiek nazioarteko lankidetzan duten eginkizunari buruz hausnartzeko, eraldaketa digitaletik abiatuta erronka global handiei erantzuteko gai diren ikuspegi etiko, inklusibo eta kolaboratiboak aztertuz.
ALC Columbiarekin, MITekin eta Harvardekin bildu da, datuen, adimen artifizialaren eta berrikuntza sozialaren dimentsio kulturala aztertzeko
Biki Digital Sozialen bidez, ALCk datuak, adimen artifiziala eta adimen kolektiboa uztartzen dituen ikerketa sustatzen du AEBetako unibertsitate eta zentro nagusiekin, teknologia ulermen kultural eta berrikuntza sozial sistemikoan errotzeko garrantzia azpimarratuz.
Irailaren 22tik 30era, Agirre Lehendakaria Centerrek New York eta Bostonen bilera eta trukaketa saio intentsiboak egin zituen, Columbia Unibertsitatearekin lankidetza sakontzeko eta Biki Digital Sozialen (SDT) kontzeptualizazioari buruzko ikerketa aurrera eramateko.
Ikaskuntza komunitatearen amaiera Argia Fundazioarekin: Lokarriaren figura elkarrekin aztertuz
Argia Fundazioan egindako hirugarren eta azken saioarekin, entzuteari, interpretazio kolektiboari eta komunitate-rolen baterako sorkuntzari buruzko prestakuntza prozesua amaitu dugu.
Hiru saioetan Argiako aktibistekin eta profesionalekin elkarlanean aritu gara, ingurunea mapatzeko, entzuteko eta interpretatzeko modu berriak esploratuz, eta aldi berean “Lokarria” edo konektore komunitarioaren figura ko-sortuz, sareak eta lankidetza indartzeko giltzarri gisa.
Argiatik azpimarratzen dute ibilbide hau “ingurunea mapatzeko, entzuteko eta interpretatzeko esperientzia oso interesgarria izan dela, baina batez ere elkar ulertzeko modu bere batetik” izan dela. Gainera, hiru ikaskuntza partekatu nabarmendu dituzte:
- Ikaskuntza: ingurune bat ezagutzea.
- Aukera: ingurune bat dagoela aitortzea.
- Erronka: ingurune bilakatzea.
Itxiera honek ez du amaiera bat esan nahi, baizik eta lankidetza modu berrien abiapuntu bat da, berrikuntza sozialetik abiatuta eta komunitatea eraikitzen jarraitzeko ikuspegiarekin.
Amatasuna eta Hazkuntza Euskadin
Testua: ALC, K Aldizkaria-ren 2 alean argitaratua.
Ilustrazioak: Nere Gabantxo.
Amatasuna eta hazkuntza esperientzia anitzak dira, erronkez, desberdintasunez eta eguneroko bizitzan eragin handia duten erabakiz beteta. Aldizkari honetan esperientzia horiek erdigunean jarri nahi ditugu, modu zintzoan islatu eta haiek sostengatzen dituzten egiturak zalantzan jarri. Izan ere, haztea ez da soilik kontu pribatu bat: gizarte, politika eta ekonomia faktoreekin lotura zuzena duen prozesua da, askotan ikusezina bihurtzen dena edo familiaren, batez ere emakumeen, ardura esklusibo gisa ulertzen dena.
Gure hgure inguruko amak elkarrizketatzen eta haien istorioak entzuten aritu gara. Horien bidez ezagutu ditugu Farah bezalako ama migratuak, Maitane bezala, bikoterik gabeko amatasuna hautatu duten emakumeak; Xabi bezalako aitak, parekidetasunaren aldeko bidean; familiaren ongizatearen alde lan mundua utzi duten amak, Nerea bezala; Leire bezalako ardura handiko lanpostu batean dabiltzan amak; beste familien antolaketan funtsezko lana egiten duten emakumeak, Isabel bezala, eta nola ez, aiton-amonak.
Haien istorioek erakusten dizkigute gure gizartean hazkuntzak dituen kontraesanak, sostengu beharrak eta hutsuneak. Ez dugu erantzun errazik eman nahi, ezta eredu idealik proposatu ere; baizik eta elkarrizketa ireki, esperientziak partekatu eta beharrezkoak diren aldaketak nabarmendu. Azken finean, haurrak haztea guztion ardura da, nahiz eta sarri kontrakoa sinestarazi nahi diguten.
Farah
· Emakumea, 31 urte
· Gasteizen bizi da, marokoar jatorrikoa
· Bere ardurapean 6 urteko haur bat dauka, Omar
· Lan egiten du adinekoak zaintzen dituen enpresa batean
Farah duela 10 urte iritsi zen Gasteizera Tangerretik. Duela hiru urte banandu zen Omarren aitarengandik. Semea egunero eramaten du Judimendiko eskolara. Egunerokoan ahal duen moduan konpontzen da, baina onartzen du zaila dela Omar gaizki jartzen denean, edo berak bakarrik kudeatu behar duenean egunerokoa. Orain, pixka bat zaharragoa denez, hobeto konpontzen da, eta unean uneko arazoak izan dituenean, bere lagunen sarera jo du, ezinezkoa ez bada. Oso bizimodu lasaia egitea gustatzen zaiola dio, mandatuak egiten ditu, parkera joaten da, Omar eskolatik jaso eta eramaten du, eta afalostean albisteekin egunean jartzea gustatzen zaio.
Maitane
· Emakumea, 39 urte
· Donostia
· Ezkongabea
· Ardura. 4 urteko haur bat du, Mikel
· Lana: Fisioterapeuta
Maitane fisioterapeuta da, eta in vitro ama izatea erabaki zuen. Beti izan nahi izan zuen ama, eta duela 6 urte in vitro ernalketaren bidetik hasi zen, ez baitzen erraza izan. Betidanik imajinatzen zuen amatasuna bere eta haurraren arteko zerbait bezala, ez hainbeste ama ezkongabea izatea kontzeptu bezala, baizik eta soilik ez zuen lotzen bikotean egotearekin. Aita gaztea galdu zuen eta uste izan zuen egin zezakeela, amak berarekin eta ahizpa txikiarekin egin zuen bezala. Biek asko laguntzen diote egunerokoan sortzen diren gauzekin, inauterietako mozorroekin, Mikel gaixotzen denean edo noizbait lanetik irten ezin denean, garaiz jasotzera iristeko. Sozialki nabaritzen du bere egoeran nolabaiteko interesa dagoela, baina ez da juzgatua sentitzen, alderantziz. Bere egoeran dauden emakumeei egiteko asko falta zaiela uste du, adibidez, amatasun eta aitatasun bajak parekatzeak haiengana iritsi behar duela uste du. Uste du baimen horiek parekatzea funtsezkoa dela eskubide berberak izateko.
Xabi
· Gizona, 35 urte
· Gernika
· Bere bikotekidearekin bizi da.
· Urte eta erdiko neskato bat, Uxue
· Lanaldi murriztua automobilgintzako fabrika batean
Xabierrek aita izan nahi izan du beti, baina bizitza espero ez zuen moduan aldatu zaiola aitortzen du. Ahal duen guztia egiten du, baina uste du gatozen lekutik gatozela, eta bikotekideari ama izaten irakatsi dioten bitartean, berari inork ez diola erakutsi aita erantzunkidea izaten, eta sentitzen du pixoihalak aldatu eta biberoiak eman baditu ere, zama nagusia bikotekideak daramala. Lanaldi murriztuan dago eta Uxue parkera eramaten du, zabuetara, eskolatik jasotzen du eta denbora asko pasatzen du berarekin, baina ez dio arroparik erosten, ez ditu pediatrarekin orduak kudeatzen eta ez du asteko afarietarako erosi beharreko guztia buruan, bikotekideak pasatu behar dio. Gero eta modu bidezkoagoan banatzen dituzte etxeko lanak, baina beti pisu handiagoa du berak. tiene más peso ella. Su pareja le dice que siente que la maternidad se ha individualizado, que ha dejado de ser algo comunitario, y que echa en falta, además de su corresponsabilidad, la de la sociedad, se siente muy sola en su maternidad.
Nerea
· Emakumea, 34 urte
· Baiona
· Bikotekidearekin bizi da, ezkonduta daude.
· 4 eta 1 urteko bi neskak, Lur eta Maddi
· Lana. Etxean
Nereak komunikazio agentzia batean egiten zuen lan, baina Lur eduki ondoren, ikusita haren baldintzak ez zirela onenak eta bikotekideak lan egonkorra zuela eta okerrago ateratzen zitzaiela haurrak eta etxea zainduko zizkieten pertsonak kontratatzea, hazkuntzarako urte batzuk ematea erabaki zuen. Gainera, Nereak edoskitze % 100 naturala eta elikadura ekologikoa aukeratu ditu, bere lanaldiarekin bateraezina. Orain bi neskatorekin pixka bat estututa dago, baina bere erabakia dela dio. Bere bikotekideak gauza batzuk egiten ditu eta neskekin denbora pasatzen du, baina argi eta garbi hazkuntza eta ugalketa lana Nerearen kontura da, batez ere Baionara joan zirenetik ez dutelako guraso eta lagun sare hurbilik. Beste gurasoekin egoteko espazio egokien falta sumatzen du, ez ditu Baionan aurkitu. Iruditzen zaio guraso elkarte bat sortu dela, baina ez du parte hartzen.
Begoña eta Txema
· Aitona-amonak, 67 eta 68 urte, hurrenez hurren
· Algorta
· Jubilatuak
· 3 biloba, Julen, Asier eta Laia
Begoña eta Txema funtsezko zutabe bihurtu dira beren seme-alaba eta bilobentzat. Erretiroa hartuta dauden arren, familiaren beharrek markatzen dute haien egunerokotasuna. Umeez arduratzen dira gurasoek lan egiten dutenean, eramaten dituztenean eta eskolatik jasotzen dituztenean, eta gaixorik daudenean zaintzen dituzte. Aitite eta amama rolaz gozatzen duten arren, batzuetan beraientzat denbora gutxiago dutela sentitzen dute.
Isabel
· Emakumea, 59 urte
· Iruña
· Senarrarekin bizi da
· Bere alabak adinekoak dira, horietako bat haurdun dago
· Lana. Garbitzailea garbiketa eta zaintza zerbitzuen enpresa batean
Isabel Iruñean bizi da bere senarrarekin. Bi alaba zaharrago ditu eta amona izango da udazken honetan. Bizitza osoan zaintzaren sektorean lan egin du. Gaur egun, orduka lan egiten du hainbat familiarekin, garbiketa eta hazkuntzan laguntzea konbinatuz: batzuetan, haurrak eskolara eramaten ditu, edo tarte batez zaintzen ditu, gurasoak lanetik iritsi aurretik. Normalean, bi gurasoek etxetik kanpo lan egiten dute, bestela ezinezkoa delako, eta bertara jotzen dute dena egunerokoan modu erosoagoan kudeatu ahal izateko. Esan nahi du haien kontura izango dela. Ikusten du kontziliazioa zaila dela lan egiten duten familia gehienentzat, eta bera bezalako langileen laguntza ezinbestekoa bihurtu dela.
Leire
· Emakumea, 41 urte
· Arrasate
· Bikotea
· Zure kontura. 4 urteko ume bat du, Beñat
· Lana. Kooperatiba bateko ingeniaria, zuzendaritza postua
Leirek ingeniaritza enpresa batean egiten du lan, erantzukizun handiko lanpostu batekin. Lanaldia zorrotza da eta maiz egin behar dira bidaiak, eta horrek zaildu egiten du kontziliazioa. Bikotekideak ere lan egiten duen arren, buruko karga hein handi batean bere gain dagoela sentitzen du: haurraren arropa antolatzea, eskolaz kanpoko jarduerak eta ikastetxeko bilerak kudeatzea, eguneroko larrialdiez gain. Uste du lan inguruneak amatasuna zigortzen jarraitzen duela eta ez dagoela benetako konpromisorik kontziliazioarekin.
Aldaketa Sistemikoko bigarren saioa Rethink Ireland-ekin: Eskalatu eta Inbertitu
Irailaren 18an Aldaketa Sistemikoaren Workshop-aren bigarren online saioa egin genuen Rethink Irelanden. Oraingoan, topaketak prozesuaren funtsezko urrats bat izan zuen ardatz: nola eskalatu eta nola inbertitu elkarlanean Irlandako osasun mentalaren zorroan.
Orain arte Ktool-arekin jasotako ikaskuntzak partekatu ziren; tresna honek osasun mentalari lotutako eragileak, ekimenak eta narrazioak mapatzeko aukera ematen du. Mapaketa eta entzumen moduluetan izandako aurrerapenak aurkeztu ziren, eta tokiko taldeek beren esperientziak partekatu zituzten, prozesuaren erronkak eta balioa duten elementuak identifikatzeko.
Gainera, hausnarketa kolektiborako espazio bat ireki zen, jasotako informazioa nola hobetu eta Ktoolaren osagai desberdinak interpretazio kolektiboaren eta ko-sorkuntzaren faseekin nola lotu aztertzeko. Elkarrizketak gai berria ere ireki zuten: eskalatzeko eta finantzatzeko estrategiak, portfolioko ekimenek iraunkortasuna eta eragin handiagoa izan dezaten bermatzeko.
Lan-taldeetan, parte-hartzaileek ko-sorkuntzarako posible diren eremuak identifikatzen hasi ziren, prozesuaren dimentsio kolektiboa indartzen jarraitzeko giltzarriak izango direnak.
Saioa ekintza-plan komun batekin amaitu zen, eta horrek honakoak barne hartzen ditu: profilak eta ekimen zerrenda berrikusi eta osatzea, eskalatzeko eta finantzatzeko materialak bidaltzea, eta ko-sorkuntzarako eremuak modu bateratuan identifikatzea portfoliora sartzeko. Hirugarren saioan, urrian Dublinen egingo dena presentzialki, ALC-eko kideek parte hartuko dute Irlandako osasun mentalerako inbertsio eta eskalatzeko estrategia komun bat finkatzeko.
Rethink Ireland eta ALCk osasun mentaleko ekosistemaren mapaketa digitala bultzatzen dute Irlandan
K-Tool 2.0: Gizarte-trantsizioak laguntzeko AA
K-Toolek bi dimentsiotan eboluzionatzen du: alde batetik, kudeaketa hobetzen du, informazio karga, ulermena eta erabilgarritasuna; bestetik, Adimen Artifiziala txertatzen du analisi narratiboa indartzeko, prozesuak automatizatzeko eta ekosistema sozial konplexuetan erabakiak hartzen laguntzeko.
Azken hilabeteetan K-Tool garapen fase berri batean sartu da. Ekosistemen mapaketaren, entzute sakonaren, narratiben analisiaren eta esperimentazio portfolioen kudeaketaren bidez erronka sozial konplexuei heltzeko plataforma kolaboratibo gisa diseinatuta, tresna pixkanaka ari da integratzen Adimen Artifizialeko gaitasunak modulu guztietan.
AA sartzeak helburu bikoitza dauka: alde batetik, informazioa kargatzeko eta antolatzeko lanak automatizatzea; eta bestaldetik, orain arte eskuz aplikatzen zen analisi narratibo sakona eta segmentatua sustatzea. Horrek hobekuntza funtzionalak dakartza, hala nola audioen transkripzio automatikoa, dauden dinamika sozialak hobeto ulertzeko irudi, bideo eta testu garrantzitsuen analisia, aipu esanguratsuen erauzketa eta patroi narratiboen detekzioa, profilen sorkuntza (errealitate beraren aurrean posizio desberdinak) eta datu multzoari buruzko kontsultak laguntzaile adimentsu baten bidez egiteko aukera, K-Pilot.
Agirre Lehendakaria Centerrek eta AC4-Columbia Universityk eraikitako irizpide metodologikoei jarraituz, narratiben analisian eta berrikuntza sozialeko prozesuen dimentsio kulturalaren inklusioan 10 urte baino gehiagoko esperientzian (20 herrialde eta eskala desberdinetan baino gehiagotan probatuta), ebaluazio ebolutiboko panel bat eskaintzea aurreikusten da, pertzepzioek denboran zehar nola eboluzionatzen duten eta proiektuen portfolioak pertzepzio desberdinei erantzuten dien (edo partzialki, edo kontraesanean dagoen) erakutsiko duena.
K-Toolek, halaber, eragile garrantzitsuak errazago integratzea eta proiektuen eta eragileen arteko konexio automatikoak proposatzea ahalbidetuko du, eta horrek ekosistemetan sinergiak eta hutsuneak detektatzea erraztuko du. Funtzionalitate horiek guztiek denbora errealean baliozkotzeko eta kontrastatzeko aukerak izango dituzte, eredua etengabe elikatuz, automatizazioak orain arte egindako lanaren euskarri gisa eta ez ordezko gisa jardungo duela ziurtatzeko. Funtzio horiekin batera, irisgarritasuna eta erabilera hobetzeko lanean ari gara, hainbat publikorentzat argiagoa eta eskuragarriagoa den landing page berri batekin eta azalpen gidak gehituta.
Datozen hilabeteetan garatuko diren funtzionalitate berri horiek guztiek K-Toolen dimentsio kulturala eta aurreratua indartuko dute, eta testuinguru konplexuetan erabakiak hartzeko erabilgarritasuna handituko dute. Proiektuetarako identifikatutako eta sortutako dataset kualitatiboei esker, ñabardurak, aniztasuna eta aldaketa sozialak atzemango ditugu, eta datuak testuinguru soziokulturalarekin eta denboraren jarraipenarekin aberastuko ditugu, analisi narratibo eraginkorrak egiteko beharrezkoak baitira.
Etorkizunari begira, prozesuetan sortutako datuen corpusei esker, inpaktu potentzialeko agertokiak modelatu eta simulatu ahal izango dira: proiektuen eragin zuzenetatik hasi eta ondoko inpaktuetaraino (adibidez, etxebizitzaren prezioaren igoera) edo eraldaketa narratiboetaraino. Horrek gizarte-pertzepzioetan aldaketa esanguratsuenak eskala handian ebaluatzeko atea irekiko du.
Lokarriak: Ikaskuntza-komunitatea Argia Fundazioan
Irailaren 16an, Argia Fundazioan, Lokarriak Ikaskuntza Komunitatearen lehen saioa egin zen. Saio horretan, komunitatearen eta gizarte-erakundeen arteko lotura gisa jarduten duten pertsonen papera indartzeko tailer bat eman zuen ALCk.
Ikaskuntza ibilbidea mapaketa sistemikora eta entzute komunitariora bideratutako bigarren saio batekin jarraituko du, eta hirugarren saio batekin amaituko da. Bertan entzute komunitarioa eta interpretazio kolektiboa landuko dira.
Erasmus+ Youth Pulse: gazteen parte-hartzea eta berrikuntza soziala Europan
Datozen sei hilabeteetan, Agirre Lehendakaria Center eta Young Social Innovators (Ipar Irlanda) elkarrekin ariko dira Erasmus+ programaren barruan garatzen den proiektu batean. Erasmus+ Europar Batasunak gazteen, ikasleen eta prestakuntzaren alorreko nazioarteko trukeak eta proiektuak bultzatzeko programa bat da.
Youth Pulse proiektuaren helburua Irlandako eta Euskal Herriko gazteen jarrerak eta ikuspegiak hobeto ulertzea da, etorkizunean Europar Batasun mailako gazteen iritzi-panel bat sortzeko oinarriak jarriz. Panel horren bidez, gazteek euren komunitateetako desberdintasunak, aktiboak eta balio partekatuak hobeto ezagutu ahal izango dituzte, eta horrek herritartasun aktiboa eta gizarte-berrikuntza indartuko ditu.
Proiektuak hiru emaitza nagusi aurreikusten ditu:
Mapatzea – gazteen ikuspegiak eta esperientziak jasotzea.
Panelaren diseinua – Europar Batasun mailako gazteen iritzi-panel baterako plana prestatzea.
Liburu berdea – gazteen parte-hartzea eta herritartasun aktiboa sustatzeko dokumentua aurkeztea.
Zaintza lanak landa eremuan
Testua: Cristina Martín; Elena Erro; Noelia Galán, K Aldizkaria-ren 2 alean argitaratua
Argazkiak: Vicente Paredes
Andecha fundazioak hainbat gai lantzen ditu Gaztelako herri txikietan, besteak beste, auzokoen arteko sare lagungarriak edo cohousinga. Artikulu honek bere lanatik ateratako ikaskuntzak gure herrialdeetara ekartzeko aukera aztertzen du.
Nola zahartu nahi dugu landa eremuan? Norekin eta non jaso nahi ditugu zaintzak gure herrietan? Galdera horiei erantzuten saiatzen da artikulu hau, Comunidades de Cuidados izeneko proiektuan izandako esperientzian oinarrituta. Proiektu hau cohousing delakoan eta auzolaguntza sareetan oinarritzen da, eta landa eremuko zaintza komunitarioa berritzeko helburua du. Esperientzia honetatik abiatuta, Euskal Herrian ditugun erronkei aurre egiteko ikaskuntzak jaso nahi dira. Esperientzia hau, gainera, ez da isolatua: Estatuko Eskubide Sozialetako, Kontsumoa eta 2030 Agendarako Ministerioak finantzatutako 20 proiektu pilotuetako bat da, berrikuntza sozialaren eta eskala handiko esperimentazioaren testuinguruan garatua. Landa-inguruneetako zaintza komunitarioa sustatzeko helburuarekin Andecha Fundazioak, Jubilares eta UDP Adinekoak elkarteen arteko lankidetzatik sortu da.
2012an, Europako Adituen Taldeak “Common European Guidelines on the Transition from Institutional to Community-based Care” izeneko dokumentua argitaratu zuen, zaintza instituzionalaren eredutik komunitatean oinarritutako eredu baterako trantsizioari buruzko Europako Ildo Komunen Esparrua ezarriz.
Dokumentu horrek zaintza eredu berrien sorrera beharrezkoa dela adierazten du; izan ere, zaintzarekin lotutako erakundeek - adinekoentzako egoitzek, adibidez - zailtasun nabarmenak dituzte pertsonarengan oinarritutako zerbitzu egokiak eskaintzeko eta erabateko inklusioa bermatzeko. Horren atzean, besteak beste, komunitate eta familiarekiko isolamendua eta egoiliarrek gizartean parte hartzeko dituzten mugak daude. Asko dira arreta-ereduaren aldaketa eskatzen duten gizarte zibileko erakundeak, baita eredu asistentzial, deskontextualizatu eta bereizle bat gainditzeko formula berriak praktikan jartzen ari direnak ere. Eredu horretan, bizitza duin eta hautatua eramateko aukerak oso mugatuak dira.
Landa-inguruneek, berezko ezaugarriengatik, erronka berezi eta espezifikoak dituzte; horregatik, ezinbestekoa da horiek kontuan hartzea zaintza eredua birpentsatzean, eta hiri-eremuetako ereduak zuzenean, egokitu gabe, landa-guneetara ez eramatea. Herri eta landa-ingurune bakoitza berezia da, eta aniztasun handia agertzen du, bai ingurumen-aldagaietan (klima, geografia), bai giza okupazioaren dimentsioetan (kultura, ekoizpen-jarduerak, historia, biztanleria...). Hala ere, antzeko arazoak aurkitzen dira leku askotan: biztanleriaren galera progresiboa, hurbileko zerbitzu publikoetara iristeko zailtasunak, enplegu-aukerarik eta tokiko ehun ekonomikorik eza, eta garraio publikoko alternatiba faltarekin lotutako mendekotasun handia garraio pribatuarekiko, eta horrek guztiak isolamendu sozial eta geografikoa areagotzen du.
Comunidades de Cuidados proiektuak sei landa-udalerritan lan egin du: Extremaduran, Gaztela eta Leonen, Gaztela Mantxan eta Madrilgo Erkidegoan. Landa eremuko zaintzari dagokionez, modu transbertsalean antzeman dugu: hurbileko zerbitzu soziosanitarioetarako sarbide urria, askotan eskualdeburuetan zentralizatuak, eta garraio pribatuarekiko mendekotasun handia. Egoera horrek pertsonak beren etxe eta herriak uztera behartzen ditu, egoera fisikoa okertzen den heinean behar duten zaintza jasotzeko aukerarik ez dutelako bertan.
Gure proiektua abian jartzeko, zaintzaren inguruko imajinarioetan eta alternatibetan aldaketa kulturala bideragarria dela sinestu izan dugu. Horretarako, zaintza komunitarioko esperientziak eta adibideak behar dira, eredu bihur daitezkeenak eta ikuspegi komunitarioaren balioa eta onurak frogatzen dituztenak. Landa-ingurunean, laguntza-beharrak dituzten pertsonen protagonismoaren alde egiten dugu, eta tokiko beste eragile batzuekin batera zaintza-estrategia komunitarioak diseinatzeko gaitasuna dutela uste dugu.
Horretarako, lankidetza estuan aritu gara udalekin eta herritarrekin, eta talde eragileak sortu ditugu, teknikariak eta politikariak, laguntza behar duten pertsonak, senideak eta elkarte-sareko kideak barne. Talde horiekin batera, proiektuko taldeak diagnostiko parte-hartzaileak, tokiko ekintza-planak eta hainbat zaintza ekimen jarri ditu martxan: zentro soziokomunitario bat irekitzea, zerbitzu soziosanitarioak eskaintzea, jantoki-zerbitzu bat abiaraztea, boluntariotzaren bidez laguntza eskaintzea, eta erabilerarik gabeko espazio publikoak berreskuratzea, besteak beste.
Sei herri ezberdinetako testuinguruak landu ditugu zahartze, mendekotasun eta zaintzari buruzko diagnostikoetan, hainbat erronka amankomunank azaleratu dira landa-inguruneko zaintza eredua aldatzeko:
(1) Erronka soziokulturalak, hala nola erresistentzia kulturala, ereduen aldaketarekiko mesfidantza eta zaintzaren inguruko ikuspegi tradizional hegemonikoa.
(2) Zerbitzuetara iristeko oztopoak, bai osasunari bai zaintzari lotutakoak, oztopo geografiko eta garraio-arazoek larriagotuta.
(3) Giza baliabide falta, tokian tokiko profesional espezializatuen gabezia dela eta.
(4) Erronka politikoak, zerbitzuak eta programak etengabe aldatzen diren testuinguru instituzionalean.
(5) Erronka juridikoak, esaterako, Autonomia Pertsonala Sustatzeko eta Mendekotasunari Aurre Egiteko Legea erreformatzeko beharra, zerbitzu intentsiboagoak, pertsonalizatuak eta komunitatean txertatutakoak ahalbidetzeko.
(6) Erronka ekonomikoak, baliabide ekonomiko iraunkorrik eza eta finantzaketa publikoaren konpromiso faltak baldintzatuta.
Proiektuan, landa-eremuko zaintzaren inguruko esperientzia inspiratzaileen gida bat ere landu da. Gida hau prestatzean, egiaztatu dugu esperientzia ugari ari direla sortzen etxeko eta komunitateko zaintza-zerbitzuen eredu berriak hainbat lurraldetan: batzuk administrazio publikoek bultzatuta, beste batzuk behetik sortutakoak, hala nola Landa Garapenerako Zentroen ekimenak, eta oinarri komunitarioko elkarteek sustatutakoak. Guztiek adierazi dute etorkizuneko erronka nagusia finantzaketaren ziurgabetasuna dela, gehienak norgehiagoka bidezko eta helburu jakinetarako dirulaguntzen mende daudelako, eta horrek ez duelako bermatzen haien iraupena eta jasangarritasuna.
Gure ustez, ikuspegi komunitarioa da egokiena landa-eremuko erronkei aurre egiteko; tokiko komunitateek beren errealitatea ezagutzen dute hobekien, eta haiek dira beren etorkizuna erabakitzeko gai direnak, betiere adituen laguntza egokiarekin. Horrekin lotuta, zaintza-ereduaren aldaketa politiken bidez gauzatzeko beharra dago. Horrek aldaketa arautzaile garrantzitsuak eta esperientzia arrakastatsuen iraunkortasuna bermatzeko konpromisoa eskatzen du. Landa-eremuko erronkei aurre egiteko, Administrazioak bere presentzia sendotu behar du, herrietara zuzendutako politika positiboak ezarriz.
Gobernantza eta lankidetza publiko-komunitarioa da landa-eremuko erronka askori erantzuteko bide bideragarrienetako bat. Egitura biziak eta malguak sortu behar dira, non administrazioak eta komunitateak elkarrekin lan egingo duten, bai zerbitzuen diseinuan bai kudeaketan. Komunitatean oinarritutako ikuspegi honen bidez, abian jartzen diren ekimen eta zerbitzuek ez dute soilik eragin positiboa izango laguntza behar duten pertsonen osasun fisiko eta emozionalean, eta instituzionalizazioaren prebentzioan, baizik eta komunitate osoaren ongizatean ere, komunitate-sentimenduaren hazkundea bultzatuz, proiektuaren ebaluazio-txostenak erakusten duen bezala.
Landa-eremuan zaintza-ingurune erantzunkide eta elkarrekiko laguntzan oinarrituak normalizatzea, eta instituzionalizazioa saihesteko zerbitzu berriak ezartzea, biztanleria finkatzeko modu eraginkorra da: bai laguntza behar duten herritarrak bertan geratzea ahalbidetuz, bai zaintzarekin lotutako enplegua sortzeko aukerak irekiz.
K Aldizkaria jaso nahi duzu? Esteka honetan aurkituko duzun formularioa bete besterik ez duzu egin behar.
ALCk Gizarte Berrikuntzako Konpetentzien Estatuko Zentro berriaren abiarazpenean parte hartuko du
Espainiako Gobernuko Ministroen Kontseiluak uztailaren 16an onartu zuen Gizarte Berrikuntzako Eskumenen Estatuko Zentroa (CECIS) partzuergoa sortzea. CECISen helburua gizarte-erronka konplexuetara bideratutako gizarte-berrikuntza bultzatzea, laguntzea eta artikulatzea izango da, administrazio publikoei laguntza teknikoa, metodologikoa eta estrategikoa emanez, ikaskuntza kolektiboa, esperimentazioa eta ezagutza zientifikoaren, teknologikoaren eta ekintza publikoaren arteko lotura sustatuz.
Partzuergoak Estatuko Administrazio Orokorraren partaidetza izango du, Eskubide Sozialen, Kontsumoaren eta 2030 Agendaren Ministerioaren eta Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate Ministerioaren bitartez, bai eta Garapen Teknologikorako eta Berrikuntzarako Zentroaren NBE (CDTI) partaidetza ere; Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Gorena (CSIC) eta Agirre Lehendakaria Center for Social and Political Studies (Euskal Herriko Unibertsitatea), funtzionatzeko behar diren baliabideak eta gaitasunak emango dituztenak.